Φανταστείτε μία εταιρεία που κάνει έρευνες για να βρει πετρέλαιο. Δεν αρκεί να εντοπίσει ένα κοίτασμα που κανένας άλλος δεν έχει εντοπίσει μέχρι τώρα, γιατί το πετρέλαιο στα έγκατα της γης δεν αντιπροσωπεύει καμμία αξία. Πρέπει λοιπόν να έρθει στην επιφάνεια, να υποστεί επεξεργασία για να δώσει τα παράγωγα προιόντα, και τα προιόντα πρέπει να έρθουν στην αγορά και να μπούν στην οικονομία.
Πάρτε τώρα την προηγούμενη παράγραφο και σκεφτείτε ότι αντί για ένα κοίτασμα πετρελαίου στα έγκατα της γης, αναφέρεται σε μία εφευρετική ιδέα για να λυθεί ένα τεχνικό πρόβλημα. Δεν αρκεί να έχει ο εφευρέτης την καινοτόμο ιδέα για τη λύση, που δεν είχε κανείς άλλος μέχρι τώρα, στο βάθος του μυαλού του, και να επενδύσει χρόνιο και χρήμα για την υλοποίηση. Και όπως το πετρέλαιο πρέπει πρώτα να έρθει στην επιφάνεια για να αρχίσει η εμπορία, έτσι και η ιδέα για την καινοτόμο λύση πρέπει να γίνει γνωστή για να αρχίσει η αξιοποίηση.
Εδώ όμως σταματούν οι ομοιότητες με την περίπτωση του πετρελαίου. Γιατί όποιος έκανε την επένδυση να ψάξει να το βρεί και να το φέρει στην επιφάνεια, συνήθως θα το αξιοποιήσει χωρίς να φοβάται την αξιοποίηση από κάποιον άλλο. Τί συμβαίνει όμως με την εφευρετική λύση στο τεχνικό πρόβλημα; Από τη στιγμή που η λύση θα γίνει γνωστή, θα μπορούσε οποιοσδήποτε να την “κλέψει” και να την αξιοποιήσει, χωρίς μάλιστα να έχει ξοδέψει χρόνο και χρήμα για να επινοήσει και να τελειοποιήσει την εφεύρεση.
Εδώ έρχεται να βοηθήσει η κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Αν ο εφευρέτης κατοχυρώσει την εφεύρεσή του με πατέντα, τότε μπορεί να εμποδίσει οποιονδήποτε άλλο από την εμπορική αξιοποίηση της εφεύρεσης. Έτσι ο κάτοχος της πατέντας έχει περισσότερες από μία δυνατότητες. Μπορεί για παράδειγμα να στήσει μία γραμμή παραγωγής και ένα μηχανισμό εμπορίας του κατοχυρωμένου προιόντος χωρίς να φοβάται ότι οι ανταγωνιστές του θα αντιγράψουν το προιόν και θα το φέρουν στην αγορά σε χαμηλότερες τιμές, εφ’ όσον μάλιστα δεν ξόδεψαν τίποτα για την έρευνα και την ανάπτυξη του τελικού προιόντος. Ένα άλλο σενάριο για τον δικαιούχο είναι να εκχωρήσει άδειες εμπορικής εκμετάλλευσης έναντι συμμετοχής στα έσοδα (αδειοδότηση, licensing). Μπορούμε να παρομοιάσουμε την περίπτωση αυτή με την ενοικίαση ενός σπιτιού, όπου ο ιδιοκτήτης διατηρεί την ιδιοκτησία. Τέλος, υπάρχει και η δυνατότητα ο κάτοχος της πατέντας να μεταβιβάσει τα δικαιώματα έναντι ενός συμφωνημένου τιμήματος (μεταβίβαση, assignment, όπως στην πώληση ενός σπιτιού ο ιδιοκτήτης μεταβιβάζει την ιδιοκτησία του σπιτιού στον αγοραστή).
Σίγουρα οι γραμμές αυτές σας δημιούργησαν αρκετές απορίες. Κάποιες απλές ερωτήσεις χωρίς όμως απλές απαντήσεις είναι ήδη προφανείς από τα παραπάνω: αν κατοχυρώσω στην Ελλάδα, τί γίνεται όταν στην Ελληνική αγορά κυκλοφορήσουν αντίγραφα του κατοχυρωμένου προιόντος που έχουν παραχθεί εκτός Ελλάδας; Ή, πως προσδιορίζουμε ποσοτικά τη συμμετοχή στα έσοδα στην περίπτωση της αδειοδότησης; Επίσης, πως προσδιορίζουμε το τίμημα στην περίπτωση της εκχώρησης ή της μεταβίβασης;
Παρακολουθήστε τις μελλοντικές αναρτήσεις στο ιστολόγιο αυτό. Θα σας λύσουν αρκετές από τις απορίες.